Rechtenverklaringen
RightsStatements.org biedt momenteel 12 verschillende rechtenverklaringen die door erfgoedinstellingen kunnen worden gebruikt om de auteursrechtelijke en hergebruikstatus van digitale objecten aan het publiek te communiceren. De rechtenverklaringen zijn ontworpen met zowel menselijke als machinale gebruikers (zoals zoekmachines) in gedachten en worden beschikbaar gesteld als linked data. Elke rechtenverklaring bevindt zich op een unieke URI.
De rechtenverklaringen zijn specifiek ontwikkeld voor de behoeften van erfgoedinstellingen en online aggregatieplatformen voor cultureel erfgoed, en zijn niet bedoeld om door individuen gebruikt te worden om hun eigen creaties te licentiëren. (Als je op zoek bent naar een hulpmiddel om eigen werken te licentiëren, overweeg dan een van de Creative Commons-licenties te gebruiken).
Drie categorieën rechtenverklaringen
De rechtenverklaringen omvatten drie categorieën: verklaringen voor werken waarop auteursrechten rusten, verklaringen voor werken waarop geen auteursrechten rusten en verklaringen voor werken waarvan de auteursrechtelijke status niet duidelijk is. De verklaringen bieden eindgebruikers eenvoudig te begrijpen informatie op hoog niveau over de auteursrechtelijke en hergebruikstatus van digitale objecten. Met uitzondering van de twee verklaringen voor objecten met een niet duidelijke auteursrechtelijke status, mogen deze verklaringen alleen worden toegepast nadat de auteursrechtelijke status van een werk is vastgesteld. Meer informatie over het toepassen van de rechtenverklaringen vind je in de documentatie sectie.
Rechtenverklaringen voor objecten die auteursrechtelijk beschermd zijn
De volgende vijf rechtenverklaringen zijn bedoeld voor gebruik met digitale objecten waarop auteursrechten rusten. Als je organisatie de rechthebbende is voor dergelijke objecten en hergebruik wil aanmoedigen, overweeg dan om de objecten beschikbaar te stellen onder een open Creative Commons-licentie.
Auteursrechtelijk beschermd
Deze Rechtenverklaring kan worden gebruikt voor een Item dat auteursrechtelijk beschermd is. Het gebruik van deze verklaring impliceert dat de organisatie die dit Item beschikbaar stelt, heeft vastgesteld dat het Item auteursrechtelijk beschermd is, en dat ze zelf de rechthebbende is, toestemming van de rechthebbende(n) heeft verkregen om hun werk(en) beschikbaar te stellen of het Item beschikbaar stelt onder een uitzondering of beperking van het auteursrecht (inclusief Fair Use) dat het recht geeft om het Item beschikbaar te stellen.
Auteursrechtelijk beschermd - EU Verweesd Werk
Deze Rechtenverklaring is bedoeld voor gebruik met Items waarvan het onderliggende Werk is geïdentificeerd als Verweesd Werk in overeenstemming met de Richtlijn 2012/28 /EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 betreffende bepaald toegestaan gebruik van Verweesde Werken. Het kan alleen worden toegepast op Items die zijn afgeleid van Werken die onder de Richtlijn vallen: werken die zijn gepubliceerd in de vorm van boeken, tijdschriften, kranten, magazines of andere geschriften, evenals cinematografische of audiovisuele werken en fonogrammen (let op: fotografie en visuele kunsten zijn uitgesloten). Het kan alleen worden toegepast door organisaties die in aanmerking komen voor de Richtlijn: openbaar toegankelijke bibliotheken, onderwijsinstellingen en musea, archieven, instellingen voor cinematografisch of audio-erfgoed en publieke omroeporganisaties, gevestigd in een van de EU-lidstaten. Van de begunstigde wordt ook verwacht dat hij het werk heeft geregistreerd in de Europese Databank voor Verweesde Werken die wordt onderhouden door EUIPO.
Auteursrechtelijk beschermd - educatief gebruik toegestaan
Deze Rechtenverklaring kan alleen worden gebruikt voor Items die auteursrechtelijk beschermd zijn, en waarvan de organisatie die het Item beschikbaar stelt zelf de rechthebbende is, of door de rechthebbende(n) expliciet gemachtigd is om derden toe te staan hun Werk(en) voor educatieve doeleinden te gebruiken zonder eerst toestemming te vragen.
Auteursrechtelijk beschermd - niet-commercieel gebruik toegestaan
Deze Rechtenverklaring kan alleen worden gebruikt voor Items die auteursrechtelijk beschermd zijn, en waarvan de organisatie die het Item beschikbaar stelt zelf de rechthebbende is, of van de rechthebbende(n) expliciet toestemming heeft gekregen om derden toe te staan hun Werk(en) te gebruiken voor niet-commerciële doeleinden zonder dat daar eerst toestemming voor nodig is.
Auteursrechtelijk beschermd - rechthebbende(n) niet-lokaliseerbaar of niet-identificeerbaar
Deze Rechtenverklaring is bedoeld voor gebruik met een Item dat is geïdentificeerd als auteursrechtelijk beschermd, maar waarvoor na enig redelijk onderzoek geen rechthebbende(n) is geïdentificeerd of gelokaliseerd. Deze Rechtenverklaring dient alleen gebruikt te worden als de organisatie die van plan is het Item beschikbaar te stellen redelijk zeker is dat het onderliggende Werk auteursrechtelijk beschermd is. Deze Rechtenverklaring is niet bedoeld voor gebruik door in de EU gevestigde organisaties die werken als Verweesde Werken hebben geïdentificeerd in overeenstemming met de EU-richtlijn voor Verweesde Werken (in plaats daarvan moeten ze InC-OW-EU gebruiken).
Rechtenverklaringen voor objecten die niet auteursrechtelijk beschermd zijn
De volgende vier rechtenverklaringen zijn bedoeld voor werken die niet auteursrechtelijk beschermd zijn, maar waarvoor andere beperkingen gelden die vrij hergebruik verhinderen, of waarbij de afwezigheid van auteursrechtelijke bescherming alleen is vastgesteld voor een specifiek rechtsgebied. Deze rechtenverklaringen dienen alleen gebruikt te worden als het niet mogelijk is om de Public Domain Mark of de CC0 Public Domain Dedication te gebruiken.
Niet auteursrechtelijk beschermd - Verenigde Staten
Deze Rechtenverklaring dient te worden gebruikt voor Items waarvan de organisatie die van plan is het Item beschikbaar te stellen heeft vastgesteld dat deze vrij is van auteursrechten volgens de wetgeving van de Verenigde Staten. Deze Rechtenverklaring dient niet gebruikt te worden voor verweesde werken (waarvan wordt aangenomen dat ze auteursrechtelijk beschermd zijn) of voor Items waarvoor de organisatie die van plan is het Item beschikbaar te stellen geen inspanningen heeft gedaan om de auteursrechtelijke status van het onderliggende Werk te achterhalen.
Niet auteursrechtelijk beschermd - andere juridische beperkingen
Deze Rechtenverklaring moet gebruikt worden voor Items die zich in het Publiek Domein bevinden, maar die niet vrijelijk kunnen worden hergebruikt als gevolg van gekende wettelijke beperkingen, zoals de bescherming van cultureel erfgoed of van traditionele culturele uitingen, die verhinderen dat de organisatie die van plan is het Item beschikbaar te stellen vrij hergebruik van het Item toestaat. Om deze Rechtenverklaring definitief te laten zijn, moet de organisatie die van plan is het Item beschikbaar te stellen een link naar een pagina verstrekken met de wettelijke beperkingen die het hergebruik van het Item inperken.
Niet auteursrechtelijk beschermd - contractuele beperkingen
Deze Rechtenverklaring kan alleen worden gebruikt voor Items die zich in het Publiek Domein bevinden, maar waarvoor de organisatie die van plan is het Item beschikbaar te stellen een contractuele overeenkomst heeft afgesloten die vereist dat ze stappen onderneemt om het gebruik van het Item door derden te beperken. Om deze Rechtenverklaring definitief te laten zijn, moet de organisatie die van plan is het Item beschikbaar te stellen een link naar een pagina verstrekken met de contractuele beperkingen die van toepassing zijn op het gebruik van het Item.
Niet auteursrechtelijk beschermd - uitsluitend niet-commercieel gebruik toegestaan
Deze Rechtenverklaring kan alleen worden gebruikt voor Werken die zich in het Publiek Domein bevinden en zijn gedigitaliseerd in een publiek-private samenwerking, als onderdeel waarvan de deelnemers zijn overeengekomen om commercieel gebruik van deze digitale representatie van het Werk door derden te beperken. Deze is specifiek ontwikkeld om Werken op te nemen die zijn gedigitaliseerd als onderdeel van de partnerschappen tussen Europese bibliotheken en Google, maar kan in theorie worden toegepast op Items die zijn gedigitaliseerd in soortgelijke publiek-private partnerschappen.
Andere rechtenverklaringen
De volgende drie rechtenverklaringen zijn bedoeld voor gebruik bij digitale objecten waarvan de auteursrechtelijke status niet met zekerheid is vastgesteld. Deze dienen alleen gebruikt te worden als het niet mogelijk is om een rechtenverklaring of licentie te gebruiken die de eindgebruiker meer duidelijkheid verschaft.
Auteursrechtelijke bescherming niet bepaald
Deze Rechtenverklaring moet gebruikt worden voor Items waarvan de auteursrechtelijke status onbekend is, en waarvoor de organisatie die het Item beschikbaar heeft gesteld een (niet-succesvolle) poging heeft ondernomen om de auteursrechtelijke status van het onderliggende Werk te bepalen. Doorgaans wordt deze Rechtenverklaring gebruikt wanneer de organisatie belangrijke feiten mist die essentieel zijn voor een nauwkeurige bepaling van de auteursrechtelijke status.
Auteursrechtelijke status niet geëvalueerd
Deze Rechtenverklaring moet worden gebruikt voor Items waarvan de auteursrechtelijke status onbekend is, en waarvoor de organisatie die van plan is het Item beschikbaar te stellen geen inspanning heeft gedaan om de auteursrechtelijke status van het onderliggende Werk te bepalen.
Geen auteursrechtelijke beperkingen bekend
Deze Rechtenverklaring moet worden gebruikt voor Items waarvan de auteursrechtelijke status niet definitief is vastgesteld, maar waarvoor de organisatie die van plan is het Item beschikbaar te stellen een redelijke reden heeft om aan te nemen dat het onderliggende Werk niet meer onder het auteursrecht of de aanverwante rechten valt. Deze Rechtenverklaring dient niet gebruikt te worden voor Verweesde Werken (waarvan wordt aangenomen dat ze auteursrechtelijk beschermd zijn) of voor Items waarbij de organisatie die van plan is het item beschikbaar te stellen geen inspanningen heeft gedaan om de auteursrechtelijke status van het onderliggende Werk te achterhalen.